Fysieke belasting

Inhoud

1 Wat is het?
- 1.1 Mechanische belasting
- 1.2 Energetische of fysiologische belasting
2 Hoe ontstaan klachten?
3 Hoe is fysieke overbelasting en dus het ontstaan van klachten te voorkómen?
4 Wat staat er in de Arbowet en het arbobesluit ?
5 Zie ook
6 Youtube

Wat is het?

Welke vormen van lichamelijke belasting zijn te onderscheiden? Er wordt een onderscheid gemaakt in mechanische - en energetische belasting.

1. Mechanische belasting:
- Tillen en dragen
- Duwen en trekken
- Ongunstige bewegingen
- Repeterende bewegingen
2. Energetische of fysiologische belasting

Mechanische belasting

Mechanische belasting in het werk bestaat uit het tillen en dragen van gewichten, duwen en trekken, door trillende apparaten, ongunstige werkhoudingen of het frequent uitvoeren van dezelfde bewegingen. Hierdoor ontstaat vaak lokale problematiek. Dit betreft spieren die overbelast zijn ('spit' in de rug) of spier/ pees/ botverbindingen die pijn doen (bv. bij een tennisarm).

Tillen en dragen

Het tillen van (zware) lasten is de bekendste vorm van lichamelijke belasting. Of een tilsituatie in uw werk toelaatbaar is of niet, hangt van veel factoren af. Gewicht is een belangrijke factor, maar de reikafstanden, uw lichaamshouding en duur van de belasting spelen ook een belangrijke rol. Zie verder de NIOSH-richtlijn.

Duwen en trekken

Bij het voortduwen of achter zich aantrekken van voorwerpen kan een overmatige belasting vóórkomen. Hierbij moet niet alleen gelet worden op gewicht en afmetingen van de last, maar zeker ook op de aard van de ondergrond, de kwaliteit van de wielen en aanwe-zigheid van een helling. Daarnaast spelen ook factoren van uzelf als uitvoerder een rol, zoals lichaamafmetingen (antropometrie), kracht en ervaring.

Ongunstige houdingen

Als uw lichaamshouding langdurig ongunstig is (gewrichten in een afwijkende stand), kan lichamelijke overbelasting ontstaan. Beïnvloedende factoren zijn: de mate waarin de houding belastend is, de tijd dat de houding wordt aangenomen, de krachten die moeten worden uitgeoefend en de mate van afwisseling.

Repeterende bewegingen

Als kortdurende handelingen een lange tijd achter elkaar worden uitgevoerd kan eenzijdige belasting van bepaalde spiergroepen ontstaan.

Energetische of fysiologische belasting

Energetische belasting ontstaat als door langdurig dynamisch werk de energievoorziening van het gehele lichaam wordt aangeproken. Door dynamische activiteit van grote spiergroepen wordt een beroep gedaan op de capaciteit van de bloedsomloop, de ademhaling en de stofwisseling. Het energiegebruik wordt vergroot, de zuurstofopname wordt vergroot, er ontstaat een snellere hartslag en een vergrote zweetproductie. Dit kan zorgen voor algehele vermoeidheid. De capaciteit van het hartlongstelsel (met andere woorden: de conditie) is de beperkende factor. De grootte van de belasting is afhankelijk van de intensiteit en de tijdsduur van de werkzaamheden. Door een hoge of lage temperatuur wordt deze fysiologische belasting vergroot.

Hoe ontstaan klachten?

Klachten van het bewegingsapparaat ontstaan vaak door een combinatie van belastende factoren. Bijvoorbeeld tillen in een slechte werkhouding, een houding lang vasthouden en tegelijk veel kracht leveren of steeds dezelfde beweging uitvoeren terwijl men ook nog ver moet reiken. Daarbij is het evenwicht verstoord tussen fysieke belasting en belastbaarheid. Klachten aan rug, nek, schouder en armen, elleboog, hand en pols, heupen, knieën en voeten kunnen het gevolg zijn. Niet alleen door lichamelijke overbelasting, maar ook door onderbelasting, zogenaamde bewegingsarmoede kunnen klachten ontstaan.

Hoe is fysieke overbelasting en dus het ontstaan van klachten te voorkómen?

De fysieke belasting kan waar mogelijk met handige hulpmiddelen worden verminderd, mits deze hulpmiddelen goed worden gebruikt. In veel gevallen kunt u zelf door slim te tillen de belasting op uw lichaam minimaal houden. Door goed achter de te dragen last te gaan staan, rechte rug en de spieren in uw benen te gebruiken kan de belasting van rug beperkt blijven. Door meer afwisseling in de verschillende taken aan te brengen worden niet continu dezelfde spieren gebruikt, maar kunnen de spieren tot rust komen. Geadviseerd wordt waar mogelijk zware lasten met twee personen te tillen in plaats van alleen te tillen. Met een voorlichting over verstandig tillen en een specifieke tilinstructie voor bepaalde werkzaamheden kan de fysieke belasting beperkt worden.

Wat staat er in de Arbowet en het arbobesluit ?

In het arbobesluit is algemeen geformuleerd dat de werkgever verplicht is alles te doen om te zorgen dat de fysieke belasting tijdens het werk geen gevaar is voor de gezondheid en veiligheid van zijn medewerkers. Dit betekent dat de gevaren veroorzaakt door fysieke belasting bekend moeten zijn en dat de werkgever beleidsmatig aan verbeteringen in de werksituatie werkt. Voor medewerkers die tillen, duwen, trekken etc. geeft de werkgever voorlichting en instructie om dit gezond en veilig te kunnen doen. Hoe kunnen risicofactoren in kaart worden gebracht ? Risicofactoren kunnen met een taak- of handelingenanalyse in kaart worden gebracht. Bij een taakanalyse wordt de oorzaak van fysieke klachten in kaart gebracht door systematisch te kijken naar de uitgevoerde werkzaamheden van de betreffende persoon in een bepaalde functie. De taken van een persoon worden beschreven in opeenvolgende handelingen die gedurende de werkdag worden uitgevoerd. Het maken van een taakanalyse is de eerste stap bij het in kaart brengen van knelpunten bij fysieke belasting. Bij een handelingenanalyse worden de houdingen die aangenomen worden bij een bepaalde handeling en de eventueel getilde lasten beoordeeld. Bijvoorbeeld de houding van de rug wordt beoordeeld tijdens verschillende handelingen.Daarnaast kunnen ook eventueel benodigde maatregelen op de betreffende handeling worden toegepast.

Zie ook

Youtube

Fysieke belasting bij werk[2]