Rotator cuff ruptuur
Rotator cuff ruptuur Scheur in de rotator cuff
Inleiding
De rotator cuff (rotatoren manchet) bestaat uit de 4 dieper liggende schouderspieren waarvan de pezen als een manchet rondom de schouderkop zitten. Deze spieren zijn belangrijk voor bewegingen (met name rotaties van de bovenarm), maar ook voor de stabilisatie van de schouderkop in de ondiepe kleine schouderkom.
Rotator cuff/ Rotatorenmanchet
Een acute scheur in de pezen van de rotator cuff kan ontstaan door een trauma zoals een val. Als na een val er sprake is van een bloeduitstorting rond de schouder of blijvende pijn eventueel met krachtvermindering, dient u erop bedacht te zijn dat één of meer pezen gescheurd kunnen zijn. Dit wordt op oudere leeftijd na een schouderluxatie (schouder uit de kom) nog al eens gezien. Snelle diagnostiek en behandeling is dan aangewezen.
Chronische (langer bestaande) scheuren geven meestal een sluipend begin van de klachten, aanvankelijk aangeduid als een slijmbeursontsteking. Dergelijke rupturen ontstaan meestal pas boven de leeftijd van 50 - 60 jaar. Oorzaken kunnen zijn: een val, langdurig bestaande impingementklachten, herhaaldelijke overbelasting of ouderdom (degeneratie). Vaak is er een combinatie van factoren.
De klachten passend bij een scheur in deze pezen lijken sterk op impingementklachten doordat er een verstoring van het bewegingspatroon optreedt. De klachten bestaan uit pijn die u 's nachts uit de slaap kan houden en die verergert bij bewegen (met name heffen) van de arm. Draaien van de arm in zijwaarts geheven stand (900 abductie) geeft pijn. Vaak is er uitstraling naar de nek, de bovenarm of de hand en zijn er tintelingen in de hand. Bovenhoofdse werkzaamheden verergeren de klachten. De pijn wordt met name ervaren in de bovenarm. Bij een grote scheur is er tevens krachtverlies.
Scheur in de supraspinatuspees (pijl)
Stellen van de diagnose
Een dergelijke scheur kan op grond van uw verhaal of bij lichamelijk onderzoek vermoed worden, een ECHO, CT, of MRI kan de diagnose bevestigen.
Op röntgenfoto ernstig gescheurde rotator cuff: de kop is naar boven verplaatst (gele pijl) en de ruimte tussen kop en schouderdak verdwenen (rode pijl)
MRI: Scheur in de supraspinatuspees. Er is een onderbreking (wit) te zien in de pees (rode pijl).
Behandeling
Acute scheuren (bijvoorbeeld door een val) worden het liefst snel operatief hersteld, omdat de prognose bij snel herstel beter is dan bij operatie na langere tijd. Kleinere chronische scheuren behoeven geen acute behandeling, echter in studies is gebleken dat de klachten over het algemeen geleidelijk aan erger worden. De betrokken spier kan in conditie achteruit gaan en de scheur kan groter worden. De spier waaraan de pees vast zit kan bij afscheuring van de pees letterlijk gaan vervetten (Goutallier). Hoe slechter de conditie van het spierweefsel des te matiger het functionele herstel na een operatie. In het algemeen is het advies een rotator cuff scheur te repareren, omdat in principe geen spontane verbetering optreedt en de prognose van en succesvolle operatie op termijn slechter wordt.
Bij grote peesscheuren is het niet altijd mogelijk het gat te dichten en de pees terug te zetten op de oorspronkelijke aanhechting. In die gevallen wordt de pees zo ver als mogelijk teruggezet of wordt een andere pees meer naar voor "verplant". Bij grote scheuren waarbij de spier bovendien verkort is, lukt het soms niet de rotator cuff te herstellen. Indien dit voor de operatie vermoed wordt, wordt een hersteloperatie niet ondernomen. Indien dit bij de operatie blijkt dan dient u rekening te houden met een teleurstellend resultaat en een beperkt herstel. Bij een slechte kwaliteit peesweefsel bestaat bovendien de kans dat de pees na een operatie opnieuw kan scheuren. Op welke termijn dat kan gebeuren is niet aan te geven.
Operatie
Bij de operatie wordt behalve een acromioplastiek (zie Neerplastiek) de gescheurde pezen gerepareerd, soms met gebruikmaking van speciale botankers. Indien de lange bicepspees (die tussen de rotator cuff pezen doorloopt) rafelig of afgeplat is, moet de aanhechting van de bicepspees verplaatst worden. Hierbij wordt de pees bij zijn aanhechting in het gewricht los gemaakt en gefixeert in de groeve van de schouderkop (sulcus bicipitalis). Wat betreft de operatietechniek heeft de open methode tot nu toe de beste resultaten, hoewel de kijkoperatie hierbij een belangrijker rol gaat spelen. Het aantal recidieven (opnieuw scheuren van de pezen) is volgens de laatste studies bij de scopische methode nog steeds groot (plm. 50% binnen 2 jaar).
De totale revalidatieduur is ongeacht de methode over het algemeen relatief lang. Volledig herstel wordt bereikt na 4 tot 6 maanden. Peesgenezing vergt over het algemeen 6 weken. De nabehandeling bestaat uit een sling voor maximaal 6 weken. Na 2 weken wordt gestart met een specifiek behandelschema onder leiding van een fysiotherapeut. Een in schouderaandoeningen gespecialiseerde fysiotherapeut wordt hierbij aanbevolen.
Zie ook:
- Schouder anatomie
- Impingement
- Impingement schouder
- Schouderoefeningen
- Rotator_cuff_ruptuur,_fysiotherapie_of_operatie,_scriptie
- Schouderklachten_als_beroepsziekte,_factsheet
- Schouderinstabiliteit;_vermindering_van_recidive_na_fysiotherapie_of_cirurgie?_scriptie
- SLAP_repair_behandelprotocol
- Spierkrachttraining_van_de_rotator_cuff,_scriptie
- Rotatorenmanchet
