Kritische succesfactoren bij reïntegratie

Uit Wikifysio
Ga naar: navigatie, zoeken

Kritische succesfactoren bij reintegratie

Inleiding

Fysiotherapeuten kunnen een belangrijke rol spelen bij een snelle terugkeer in het arbeidsproces, van werknemers die zijn uitgevallen en dreigen uit te vallen met (arbeidsgerelateerde of arbeidsrelevante) klachten aan het bewegingsapparaat. Hiermee is ook gezegd dat we een belangrijke bijdrage kunnen leveren in het terugdringen van (langdurig) ziekteverzuim en op termijn verminderen van de WAO instroom. Onderschat de invloed niet die we kunnen uitoefenen op het welzijn en cognities van onze clienten. Gaan we ze medicaliseren en passief pijngericht behandelen of een leren we ze copingstrategieen, stimuleren we een actieve en gezonde leefstijl en wat adviseren we ze ten aan zien van werkhervatting. (Is werk een voorwaarde voor herstel of is herstel een voorwaarde om te werken ?) Hoe vaak wordt aan ons niet gevraagd, wanneer kan ik weer aan het werk ?kan ik doorwerken ?of wat kan ik wel en niet doen? In de praktijk is er vaak een kloof tussen fysiotherapeut en bedrijfsarts, of breder tussen de curatieve gezondheidszorg en arbozorg. Mede door de veranderde wetgeving wordt het belangrijk voor alle partijen (bedrijfsarts, fysiotherapeut, werkgever en werknemer) om samen te werken en zijn we allen gebaat bij een eenduidig afgestemd beleid.

Revalidatie versus reïntegratie

We zijn altijd gewend geweest te revalideren, wat is nou het verschil tussen revalideren en reintegreren ?

Revalidatie

het geheel van medische en sociale maatregelen die ten doel hebben de validiteit van patient zover mogelijk te herstellen.

Reintegratie

de begeleiding (behandeling) die erop gericht is iemand (opnieuw) aan het arbeidsproces te laten deelnemen. Hierbij hoeft de klacht niet noodzakelijkerwijs zijn oorsprong te vinden in arbeid. Bij reintegratie houden we ons specifiek bezig met verkorten van verzuimduur. Wanneer mag van succes gesproken worden ? Binnen de reintegratie wordt van succes gesproken als de client op een duurzame manier zonder gezondheidsrisico weer aan het arbeidsproces deelneemt.

Succesfactoren

Wat is bepalend voor succes ? De wijze waarop iemand omgaat met zijn beperkingen, geleerd heeft deze beperkingen te accepteren, geleerd heeft zijn resterende mogelijkheden te ontwikkelen, en de vaardigheid bezit om hierover met zijn werkgever en collega te communiceren 6 (Grundemann & Nijboer, 1998). Fysiotherapeuten kunnen hierin een rol van betekenis spelen.De mate van onze inbreng is afhankelijk van onze interesse en bekwaamheid.

Voorwaarden voor succesvol handelen

Essentiele voorwaarden als we ons met reintegratie willen bezighouden:

  • Inzicht in relevante wetgeving (WAO-Wulbz-Pemba-Poortwachter).
  • Globaal inzicht in taken van Arbodienst (bedrijfsarts, bedrijfsfysiotherapeut,

bedrijfsmaatschappelijk werker) en kennis van richtlijnen voor bedrijfsartsen (klachten van arm, nek en schouder en a-specifieke rugklachten).

Wetgeving in vogelvlucht

  • De WAO heeft sinds zijn invoering in 1967 tot 1985 een aanzuigende werking gehad, (werkgevers gebruikten

de WAO ook als afvloeiingsregeling voor overbodig geworden werknemers).

  • In 1976 werd de half miljoen gepasseerd en in 1985 stond de teller op 764.000.
  • In 1985 begonnen de herzieningen in hoogte en duur die de WAO minder aantrekkelijk moest maken.
  • In 1994 invoering van de wet WULBZ (Wet Uitbreiding Loondoorbetaling Bij Ziekte) loondoorbetaling bij ziekte kwam op conto van de werkgever. Hierdoor werd naarstig gezocht naar mogelijkheden om zieke werknemers sneller terug te brengen op de werkvloer.
  • In 1998 kwam de wet Pemba die werkgevers een strafpremie oplegde als een van zijn werknemers in de WAO raakte, het ging dus naast de loondoorbetaling ook het bedrijf blijvend meer geld kosten.
  • Tot slot kwam in april 2002 de Wet Verbetering Poortwachter, deze stimuleert bedrijfsartsen, werkgevers en werknemers tot een steeds effectievere en efficientere reintegratie Plichten van werknemers en werkgevers zijn door deze wet aangescherpt, met name wanneer een werknemer langdurig dreigt te verzuimen.Werknemer en werkgever zijn samen verantwoordelijk voor reintegratie en indien ze zich niet aan de regels hebben gehouden kan een WAO uitkering na 1 jaar ziektewet worden geweigerd.
  • Vanaf 2004 uitbreiding WULBZ , van 1 naar 2 jaar doorbetaling dor de werkgever.

WAO wordt WIA met strengere criteria en WGA. Al deze veranderingen in de wetgeving stimuleren het belang van reintegratie. Reintegratie wordt als een belangrijk instrument gezien om ziekteverzuim te verkorten en de WAO instroom in te dammen.

Inzicht in elkaars expertise

Willen we op een adequate manier samenwerken dan is kennis van elkaars expertise belangrijk.

  • Het voorkomt dat we tegenstrijdige adviezen geven, dus neem kennis van richtlijnen voor

bedrijfsartsen. (richtlijnen bij klachten van arm, schouder en nek en richtlijnen Lage rugklachten, downloaden via [1], of [2] ).

  • Het biedt de mogelijkheden om advies uit te brengen als er andere disciplines moeten worden

aangesproken, denk b.v. adviseren van een ergonoom of bedrijfsfysiotherapeut voor een werkplekonderzoek, adviseer bij herkenning van een arbeidsconflict of onvrede een bedrijfsmaatschappelijk werker. Deze communicatie gaat via de bedrijfsarts. Enkele aandoeningen komen het meest in aanmerking voor reintegratie. Ik heb het dan niet over een acuut enkelletsel, maar over de veelal chronische aandoeningen van het bewegingsapparaat die verantwoordelijk zijn voor bijna . deel van de WAO (Arbobalans 2002 uitgave min.SZW). We praten over aandoeningen als RSI, chronische lage rugklachten, whiplash syndroom, fibromyalgie en andere chronische pijnsyndromen.

Succesfactoren binnen de reintegratie

aandacht voor het geheel van lichamelijke, psychologische en sociale factoren1.Multi Dimensioneel Belasting- Belastbaarheidsmodel

  • Samenwerking en communicatie met andere disciplines (bedrijfsarts, werkgever, etc).
  • Tijdcontingente aanpak (bij aspecifieke aandoeningen die gepaard gaan met chronische pijn)
  • Actieve aanpak (Graded Activity)
  • Hou er rekening mee dat bij langdurig verzuim van het werk er vaak sprake is van multifactorieel probleem.
  • Besteed niet te veel aandacht aan problemen op stoornis niveau (hypertonie of blokkade).
  • Probeer vooral te inventariseren wat de herstel belemmerende factoren zijn, deze kunnen een biomedische oorzaak hebben maar vaak ook een psychosociale oorzaak (stress, onvrede, hoge werkdruk, weinig regelmogelijkheden).
  • Let op of er herstel belemmerende cognities aanwezig zijn, of irreele health beliefs. Dit kan je inventariseren met vragen lijsten (TSK, RDQ) maar vooral ook in de anamnese.

Disfunctionele cognities belemmeren niet alleen het herstel (Keefe e.a.,1992), maar monden ook vaak uit in een machtsstrijd, cognities zijn niet zomaar ontstaan, ze representeren als het ware een manier van denken zoals die jaren bij de client en zijn behandelaars is geweest. Een ommezwaai gaat niet van het ene op het andere moment.

Voorbeelden van disfunctionele cognities

Pijn=schade, geen oorzaak = aanstellerij, geen foto of verwijzing = geen goed onderzoek. Enkele anamnese tips om cognities en gedragsconsequenties in te schatten.

Cognities inschatten:

  • Waar zit u zelf aan te denken wat de oorzaak is?
  • Waar maakt u zich het meeste zorgen over ?
  • Wat denkt u dat het beste zal helpen ?
  • Wat denkt u dat er zou gebeuren als u weer zou gaan werken ?

Gedragsconsequenties in schatten:

  • Wat doet u als u pijn heeft ?
  • Wat hebt u tot nu toe zelf gedaan ?
  • Waaraan merkt uw omgeving (partner) dat u pijn heeft ?

Praktische tips m.b.t. cognities

  • Blijf bij de klachten, erken de belasting van de klachten voor de patient.
  • Kom niet met oplossingen voordat de client het probleem samen met u heeft bekeken.
  • Ga niet in discussie; laat u niet meevoeren in een macht- of competitiestrijd.
  • Laat de client in zijn waarde, hij heeft gedaan wat hij het beste vond.
  • Uit uw waardering als hij over moeilijke onderwerpen durft te praten.
  • Leg geen simpele A/B relatie:homdat u het zo druk heeft, krijgt u deze klachten de werkelijkheid is gecompliceerdere dan we denken.

Concrete handvaten om reintegratie te bevorderen

  • Creeer een positieve verwachting t.a.v. herstel.
  • Focus op mogelijkheden en niet meer op beperkingen. Dit systeem past ook volledig binnen het nieuw classificatie systeem ICF die het verouderde ICIHD heeft vervangen.
  • Stimuleer eigen verantwoording en initiatief bij client, hij is voor een groot deel ook zelf

verantwoordelijk voor zijn klachten en herstel.

  • Probeer verzuim te vermijden en stimuleer werkhervatting (desnoods aangepaste taken), hoe langer verzuim duurt des te moeilijker wordt werkhervatting.(Maak onderscheid tussen ziekte en

ziekteverzuim).

  • Chronische pijnklachten zijn niet langer een reden voor verzuim, houdt gespreksonderwerp over

activiteiten en niet over pijn.

  • Werk aan gesprekstechnische vaardigheden, leer luisteren en kom niet te snel met oplossingen. Probeer vraaggestuurde oplossingen te bereiken, d.w.z.clienten komen met hun eigen oplossingen voor hun problemen.
  • Beperk passieve behandelingen en medicaliseer niet.
  • Tijdens de anamnese uitvragen of er relatie is tussen de klachten en mogelijk belastende factoren op het werk.
  • Besteed ook expliciet aandacht aan weerstanden en factoren die de client belemmeren in werkhervatting b.v.conflicten, geen plezier in werk, etc. (dus kijk niet alleen op stoornisniveau).
  • Bied client ondersteuning in de conclusies wanneer dit aanleiding geeft tot overleg met zijn

leidinggevende of bedrijfsarts. Client voelt zich gesteund bij overleg over zijn werk.

  • Informeer client over de relatie tussen de klacht en belastende factoren.

Het in niet zinvol te starten met de behandeling van de klacht zonder een relatie gelegd te hebben met mogelijke belastende factoren in het werk en client niet actief te betrekken bij de analyse en advisering.

Samenwerking (bedrijfsarts, werkgever en andere disciplines)

  • Met andere disciplines: omdat verzuim gepaard gaat met verschillende factoren is het zinvol om overleg

te hebben met andere disciplines die bij reintegratie betrokken zijn (alle neuzen in een richting zijn).

  • Bedrijfsartsen zijn erg gesteld op bevindingen of een werkhervattingsadvies van de fysiotherapeut, let er hierbij wel op dat je relevante informatie verstrekt, de interesse gaat meer uit naar de functionele mogelijkheden (belastbaarheid) en niet naar vooruitgang op stoornis niveau (flexie LWK verbeterd).

Ken je grenzen blijf niet doormodderen als je vermoedt dat er een psychologische component (depressie) aan ten grondslag ligt, er zijn hiervoor verschillende vragenlijsten (4DKL, DRAM).

  • Werkgever; het kan voorkomen dat je een keer de medewerking nodig hebt van de werkgever om op de werkplek te kijken, dit geeft een indruk over belasting en client voelt zich daarbij zeer serieus genomen.

Tijdcontingente aanpak

Een veel gebruikte en met succes toegepaste methode bij reintegratie is de zogeheten tijdcontingente aanpak. Daartegen over staat de pijncontingente aanpak, reintegreren op deze manier (dus op geleide van de afname van de klachten) leidt tot een langere verzuimduur (Wadell 1987), en meer WAO instroom. We hanteren de tijdcontingente aanpak als we ervan uit kunnen gaan dat er sprake is van aspecifieke klachten (bij rugklachten Yellow Flags), en bij chronische pijnsyndromen.

Concrete voorbeelden pijncontingent versus tijdcontingent

Behandeling

Tijdcontingent

  • 18 x training, volgens een van te voren afgesproken schema, gericht op activiteiten en werk

met een toenemende belasting.

  • Ergonomische adviezen
  • Voorlichting (pijntheoriedeconditionerings principes)

Pijncontingent

  • Massage - Fysiotechniek
    • Medicaliseren (braces en pijnpleisters)

Afspraken thuis

Tijdcontingent

  • Elke dag 30 minuten wandelen.
  • Boodschappen halen

Pijncontingent

  • Probeer wat te bewegen of wat in het huishouden te doen als de pijn het toelaat (tot de

pijngrens).

Werkhervatting

Tijdcontingent

  • Volgende week 3 halve dagen.
  • Geen tilwerk.
  • Na 2 weken 5 halve dagen en opvoeren tot voltijd.

Pijncontingent

  • Als de pijn minder wordt of over is kan je voorzichtig aan

beginnen en kijk dan of de rug het houdt.

  • Vervolg Over 2 weken belt u om mij te vertellen hoe ver u bent

gevorderd.

  • Als het niet gaat, moet u mij maar bellen en rustiger aandoen.

Pijnmedicatie

Tijdcontingent

  • Geleidelijk afbouwen, week 1 3x4 tabletten, week 2 3x2.

Pijncontingent

  • Voel zelf aan wat de behoefte is,
  • en bij verergering mag u een dubbele dosis.

Graded Activity aanpak

Binnen de Tijdcontingente aanpak past een oefenprogramma op basis van Graded Activity, dit is een trainingsmethode die vooral gericht is op operante en cognitieve leerprincipes. Operante leerprincipes: gezond gedrag wordt aangeleerd en positief bekrachtigd, op pijn gedrag wordt niet ingegaan. Cognitieve leerprincipes: scholing en inzicht geven in gevolg van vermijden van beweging. Catastrofale gedachten en irreele gedachten uitbannen. De kracht is het samen opstellen van reele doelen binnen een tijdspad en het ongeacht de pijn bereiken hiervan. Hier zijn speciale vaardigheden voor vereist.( Lit.Gedragsgeorienteerde behandelprincipes en Revaldatie bij chronische pijnsyndromen)

Hoe verandert ons beroepsprofiel in Arbo-curatie

  • We worden naast behandelaar vooral coach die clienten opweg helpt, client is actief.
  • Spilfunctie van de huisarts wordt nu gedeeld met bedrijfsarts en werkgever.
  • Kosten verhalen uit een andere pot, reintegratie kost ons meer dan 2x per week 25 minuten in de

behandelruimte (offertes naar werkgevers).

  • Leren je te profileren bij bedrijfsartsen en Arbo-diensten (rapportage-email)

Literatuurlijst

  • 1. P van Burken, J.Swank. Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut.
  • 2. Johan W.S. Vlaeyen, Ank M.J. Kole-Snijders, Hugo van Eck. Chronische pijn en revalidatie.
  • 3. J.Passcher, R.W.Trijsburg, e.a. Psychologie van onbegrepen chronische pijn.
  • 4. J.W.S. Vlaeyen, P.H.T.G. Heuts. Gedragsgeorienteerde behandelstrategieen bij Rugpijn.
  • 5. Roelf Kolk, Vera Wiarda en Noks Nauta, Fysiotherapie en bedrijfsarts. Tijdschr Bedrijfs

Verzekeringsgeneekunde 2003; 10: 310-312.

  • 6. Wilmar Schaufeli, e.a. De psychologie van arbeid en gezondheid.
  • 7. R.Hoedeman, J.H.L. Wijers, In het belang van de werknemer, de tijd als richtsnoer bij reintegratie. Medisch

contact Oktober 2002; 43 1568-1571.

  • 8. A.Vendig, P.Deutz, I.Vink. Nederlandse vertaling en bewerking van de Fear-Avoidance Beliefs

Ouestionnaire. NTPP, 1998, 18: 11-4. ( te downloaden via fysionet.nl ).

Zie ook:

Relevante links

[3]: platvorm swz, bedrijfsarts, reintegratie, etc. [4]: min.soc.zaken taken werkgever en werknemer bij arbeidsreintegratie. [5]: vragenlijsten arbeid en gezondheid en informatie. [6]: alle gepubliceerde richtlijnen.

Overgenomen van "http://www.wikifysio.nl/index.php?title=Kritische_succesfactoren_bij_reïntegratie&oldid=6290"